Verslaving is een ziekte. Het is een chronische aandoening in je hersenen. Verslaving wordt gekenmerkt door afhankelijkheid van een middel of een gewoonte. Denk hierbij aan alcohol of drugs, maar bijvoorbeeld ook een gokverslaving. Je hebt een onweerstaanbare behoefte om middelen te gebruiken of bepaald gedrag te vertonen. Dit heeft te maken met het beloningssysteem in je hersenen. Het gebruik van middelen kan dit systeem verstoren.
Dit kan ertoe leiden dat je steeds meer van het middel nodig hebt om hetzelfde gevoel te krijgen en zelfs dat je niet meer kunt genieten zonder te gebruiken. Dit is niet iets waar je bewust voor kiest en heeft ook niets te maken met een gebrek aan wilskracht. Een verslaving is een psychische aandoening. Zonder een gespecialiseerde behandeling is een verslaving progressief en kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, gevaarlijke situaties en de dood.
Dopamine
Een belangrijk stofje dat een rol speelt in ons beloningssysteem is dopamine. Als dat vrijkomt in de hersenen ervaar je een fijn gevoel. Bij het gebruik van middelen komt er meer van dit stofje vrij, waardoor je in eerste instantie positieve gevoelens krijgt. Maar het kan ook de balans in je hersenen verstoren. Je voelt je alleen nog maar prettig als je gebruikt. Uiteindelijk is het zelfs zo dat je niet meer gebruikt om je goed te voelen, maar vooral om je niet slecht te voelen. Dit komt doordat het dopaminesysteem uitgeput raakt. Ook treedt er tolerantie op in je hersenen en je lichaam, waardoor je steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te krijgen.
Door middelengebruik veranderen de hersenen. Niet alleen het beloningscentrum, maar ook het geheugen, waarmee dit gedeelte in verbinding staat. Middelen zorgen ervoor dat herinneringen aan het prettige gevoel extra krachtig worden opgeslagen in het geheugen. Daardoor krijg je een heel sterk verlangen naar een middel of gewoonte, dat je bijna niet uit je hoofd kunt krijgen.
Afhankelijkheid
Wanneer je afhankelijk bent van een middel of een bepaald gewoonte verandert het willen gebruiken naar moeten gebruiken. Je kunt zowel lichamelijk als geestelijk afhankelijk raken. Geestelijk betekent dit dat je je niet meer fijn voelt als je niet gebruikt. Lichamelijk krijg je last van ontwenningsverschijnselen als je het middel niet gebruikt.
